فرش شویی

فرش‌های ایرانی و شرقی همیشه به دلیل رنگ‌های متنوعی که در تولیدشان استفاده می‌شود، مشهور بوده‌اند. رنگ نقش مهمی در زندگی ما دارد، از غذایی که می‌خوریم تا دکوراسیونی که انتخاب می‌کنیم. اما با این وجود، متاسفانه وقتی می‌خواهیم برای یکی از اتاق‌های خانه خود قالی بخریم کمتر به سبک و تاثیر آن بر روی احساسات‌مان توجه می‌کنیم. در کنار سبک، رنگ فرش انتخابی شما نیز نشانه المان‌های خاصی است. در این مقاله که از سوی کارخانه قالیشویی عابدینی به عنوان بهترین قالیشویی تهران ارائه شده است بیشتر در مورد معانی رنگ ها در فرش ایرانی و شرقی صحبت می‌کنیم.
طراحی فرش، رج شمار و تکنیک بافت همگی از عواملی هستند که می‌توانند رنگ‌ها را تقویت کنند. به عنوان مثال اگر گره‌های بیشتری در هر اینچ مربع از فرش وجود داشته باشد، رنگ حتی غنی‌تر و پر رنگ‌تر از آنچه که است به نظر می‌رسد. به خصوص اگر فرش ابریشمی باشد. بافندگان قدیمی نکات زیادی را در مورد رنگ می‌دانستند. زیرا آن زمان همه رنگ‌ها از منابع طبیعی تولید می‌شدند.

فرق فرش شرقی و فرش ایرانی چیست؟

ابتدا با این حقیقت شروع کنیم که همه فرش‌ها با هم یکسان نیستند. فرش شرقی به تمام فرش‌های تولید شده در آسیا گفته می‌شود. از طرفی هر فرشی که الگوی سنتی روی آن وجود دارد نیز فرش شرقی نامیده می‌شود. در حالی که فرش ایرانی در واقع فرش‌های بافته شده در سرزمین پارس است.
در گذشته به این فرش‌ها، فرش پارسی گفته می‌شد. اما امروزه مردم به طور متناوب از کلمه “فارسی” یا “ایرانی” استفاده می‌کنند. با این حال وقتی از کلمه فرش شرقی استفاده می‌شود، منظور ما در تمام فرش‌ها، یعنی همان فرش ایرانی است. چرا که امروزه بسیاری از نقشه‌ها و طرح‌های قدیمی فرش ایرانی در هند و پاکستان نیز بافته می‌شود. این در حالی است که طرح‌های اختصاصی در این کشورها نیز به نوعی از طرح‌های اصیل فارسی وام گرفته‌اند.

معنی رنگ ها در فرش ایرانی

رنگ‌های موجود در فرش‌های شرقی نقش بزرگی در نمادگرایی و داستان‌پردازی دارند. فراموش نکنید که نمادهای موجود روی فرش‌ها دارای اهمیت هستند. در این مقاله می‌خواهیم معانی و نمادگرایی رنگ‌ها را با هم بررسی کنیم. رنگ فرش‌های فارسی و شرقی ارتباط زیادی با نحوه تاثیر روانی آنها بر روی محیط زندگی ما دارد. بنابراین انتخاب رنگ فرش مطابق با احساسات ما، بسیار مهم است. هر رنگی که در فرش استفاده می‌شود، یک معنی خاص دارد. در ادامه به برخی از معانی رنگ ها در فرش ایرانی اشاره می‌کنیم.

• قرمز به معنی ثروت، شانس، زیبایی، شادی و شجاعت در نظر گرفته می‌شود.
• پرتقالی یا همان نارنجی به فروتنی، فداکاری و تقوی معروف است.
• زرد یا طلایی نشان‌دهنده خورشید، شادی، شادابی، قدرت و ثروت است.
• سبز نمایانگر امید، بهشت، تجدید و بهار است.
• آبی بیانگر حقیقت، زندگی پس از مرگ و تنهایی است. آبی یک رنگ بسیار محبوب در فرش‌های سنتی و مدرن ایرانی است.
• بنفش اگر چه کمتر در فرش‌های قدیمی مورد استفاده قرار گرفته است، اما بیانگر خرد، آرامش، درون‌گرایی و معنویت است.
• قهوه‌ای به معنی مادر زمین و باروری است. این رنگ شاید یکی از مهمترین رنگ‌هایی باشد که باید در زندگی امروزی ما مورد توجه قرار گیرد. قهوه‌ای خاکی یک انتخاب عالی برای ایجاد حس طبیعی بودن کف خانه است. با قدم گذاشتن بر روی فرش قهوه‌ای شما احساس می‌کنید روی خاک قدم گذاشته‌اید.
• سیاه نمایانگر مرگ و ویرانی در فرش‌های ایرانی است. به همین دلیل در فرش‌های سنتی فارسی زیاد از رنگ سیاه استفاده نمی‌شد. امروزه، رنگ سیاه به کار رفته در فرش‌های مدرن معانی مثبتی مانند “پوچی” یا “رمز و راز” دارد.
• سفید نشان‌دهنده بی‌گناهی، پاکی و پاکیزگی است. رنگ سفید برجسته‌ترین رنگ به کار رفته در فرش‌های سنتی بافته شده در شهر نائین استان یزد است.

با دانستن این معانی و توجه به آنها حتما می‌توانید فرشی مناسب با احساسات و علایق خود انتخاب کنید که به هنگام شستشوی فرش در قالیشویی یا منزل نیز کمترین آسیب را ببیند. کافیست که کمی دقت کرده و با استفاده از این راهنما، خرید کنید.

فرش ایرانی از دیرباز جایگاه برجسته‌ای در میان هنرهای ایرانی دارد و در جهان به عنوان نماد هنر ایرانی شناخته می‌شود. فرش دستبافت ایرانی در هر منطقه‌ای از ایران با شیوه خاصی بافته می‌شود و طرح و نقشش متفاوت است. طرح‌های فرش ایرانی تنوع زیادی دارد و از این رو اعتبار خاصی به هنر فرش‌بافی در ایران بخشیده است. در این مقاله با انواع طرح فرش ایرانی به طور مختصر آشنا می‌شویم.
طرح فرش ایرانی بر اساس تقسیم‌بندی شرکت سهامی فرش ایران به 19 گروه اصلی تقسیم می‌شوند که در ادامه به معرفی آنها می‌پردازیم.
شستشوی فرش دستبافت خود را به خدمات فرش شویی و قالیشویی عابدینی بهترین قالیشویی تهران بسپارید تا جلوه کم‌نظیر خود را حفظ کند.

طرح‌های فرش ایرانی

فرش‌های طرح‌ شاه عباسی: گل معروف شاه عباسی اساس تمام طرح‌های شاه عباسی در فرش ایرانی است. افشان شاه عباسی، لچک ترنج شاه عباسی، شاه عباسی درختی و… انواع طرح‌های این گروه است.
فرش‌های طرح بته جقه: این طرح نیز تنوع زیادی دارد و در اندازه و شکل‌های مختلف بافته می‌شود. بته جقه، بته سرابندی، بته شاخ گوزن، هشت گل، بته قلمکار اصفهان، بته لچک ترنج، بته افشاری، بته سنندج و… طرح‌های مشهور بته جقه هستند.
فرش‌های طرح ماهی درهم: این طرح از رایج‌ترین و پرقدمت‌‌ترین طرح‌های فرش ایرانی است. ماهی زنبوری، ماهی هراتی، زیره ماهی، ماهی کردستان و… انواع طرح ماهی درهم است.
طرح‌های آثار باستانی و ابنیه اسلامی: طرح‌هایی نظیر مسجد شیخ لطف‌الله، مسجد کبود، مسجد شاه اصفهان، مقبره شیخ صفی، طاق بستان، تخت جمشید، طاق کسری و… در این تقسیم‌بندی گنجانده شده‌اند. این طرح‌ها با الهام از بناها و کاشی‌کاری‌های آنها ایجاد شده است.
فرش‌های طرح افشان: در این طرح تمام گل و برگ‌ها در سطح فرش پراکنده و اصطلاحا افشان می‌شوند. در این طرح قرینه‌ای وجود ندارد. افشان ترنجی، افشان دسته‌گلی، افشان حیوان‌دار، افشان ختایی و… از طرح‌های افشان محسوب می‌شوند.
فرش‌های طرح‌ اقتباسی: طرح‌های شناخته‌شده قفقازی و کوبلنی معروف‌ترین طرح‌های این گروه هستند که شباهت زیادی به نقش فرش کشورهای همسایه ایران و مناطق مرزی دارد.
فرش‌های طرح اسلیمی: اسلیمی یکی از انواع طرح فرش ایرانی است که از تنوع بسیاری برخوردار است. معروف‌ترین طرح آن، اسلیمی دهن اژدر است. در طرح اسلیمی تغییرات زیادی صورت گرفته است و در نتیجه به گروه‌های فرعی زیادی تقسیم شده است. اسلیمی شکسته، اسلیمی بندی، اسلیمی لچک ترنج، اسلیمی ماری و… انواع مهم اسلیمی هستند.
فرش‌های طرح درختی: طرح درختی به طبیعت شباهت زیادی دارد. درختی سبزی کار یا آب‌نما، درختی جانوری یا حیوان‌دار، درختی سروی، درختی ترنج‌دار و درختی گلدانی طرح‌های مشهور طرح درختی هستند.
فرش‌های طرح بندی یا واگیره‌ای: در این طرح یک قطعه کوچک از طرح در کل نقشه فرش تکرار می‌شود. طرح‌های فرعی طرح بندی عبارت است از: بندی پیچک، بندی کتیبه‌ای، بندی اسلیمی، بندی قالب خشتی، بندی ترنج‌دار، بندی سروی، بندی مجلسی، بندی درختی، بندی خوشه انگوری و… .
فرش‌های طرح بخارا یا ترکمن: این طرح در گروه طرح‌های ایلی و خاص مردم عشایر و کوچ‌نشین قرار دارد. فرش‌های دارای این طرح بدون نقشه و به طور ذهنی بافته می‌شوند. انواع طرح ترکمن عبارت است از: ترکمنی شانه‌ای، ترکمنی آخال، ترکمنی قاب یمونی، ترکمنی چشم آهو، ترکمنی خورجینی و ترکمنی چهار قاب.
فرش‌های طرح شکارگاه: در این طرح سوارکار، تیر و کمان، نیزه، درخت و گل به چشم می‌خورد. شکارگاه درختی، شکارگاه قابی، شکارگاه ترنج‌دار، شکارگاه لچک ترنج و شکارگاه سراسری انواع طرح شکارگاه است.
فرش‌های طرح قابی: طرح قابی از تعدادی قاب‌های مختلف که به طور منظم کنار هم قرار گرفته‌اند تشکیل شده است. داخل هر قاب با گل و برگ‌های مختلف تزیین می‌شود. قابی اسلیمی، قابی ستونی و قابی قرآنی کرمان طرح‌های فرعی طرح قابی است.
فرش‌های طرح گل فرنگ: این طرح بر اساس شکل گل‌های طبیعی مانند رز با رنگ‌های روشن در نظر گرفته می‌شود. گل فرنگ بیجار، گل فرنگ گل و بلبل، گل فرنگ دسته گلی، افشان گل فرنگ و… طرح‌های گل فرنگ به شمار می‌آیند.
فرش‌های گلدانی: این طرح به صورت یک گلدان بزرگ تمام سطح فرش را دربرمی‌گیرد. گلدانی دوطرفه، گلدانی ختایی، گلدانی سراسری، گلدانی محرابی، گلدانی تکراری، گلدانی لچک ترنج و… انواع طرح گلدانی است.
فرش‌های طرح محرابی: این طرح با الهام از محراب که محل نماز گزاردن امام جماعت است تهیه شده است. محراب گلدانی، محراب قندیلی و محراب درختی از طر‌ح‌های محرابی هستند.
فرش‌های با طرح هندسی: اشکال هندسی در این طرح فرش به کار می‌رود. هندسی ترنج‌دار، هندسی لچک ترنج، هندسی ستاره، هندسی بندی قابی، هندسی خاتم شیرازی و… از طرح‌های مهم این گروه است.
فرش‌های طرح محرمات: این طرح به قلمدانی نیز مشهور است. قلمدانی سراسری، طرح بته با زمینه رنگی و گل ریز با زمینه یک‌رنگ طرح‌های فرعی این گروه است.
فرش‌های طرح تلفیقی: این طرح‌ها در اثر ترکیب و تلفیق دو یا چند طرح اصلی به وجود آمده‌اند و تنوع گسترده‌ای دارند